یاقوت‌ها بخشی از خانواده کوراندوم هستند و در مقیاس سختی موس عدد 9 را به خود اختصاص می‌دهند. این بدان معناست که یاقوت‌ها تقریباً از تمام سنگ‌های قیمتی دیگر به جز الماس در برابر خراشیده شدن مقاوم‌تر هستند. یاقوت‌ها تحت فشار و گرمای شدید در عمق پوسته زمین تشکیل می‌شوند. دوام و سختی بالا در یاقوت، این گوهر را برای استفاده در هر نوع جواهرات ایده‌آل می‌کند و به عنوان جایگزینی مناسب و عالی برای الماس در حلقه در نظر گرفته می‌شود. یاقوت سرخ علاوه بر جذابیت و زیبایی، در فناوری نیز کاربرد دارند. یاقوت‌ها در اولین لیزرها (به دلیل توانایی آن‌ها در متمرکز کردن نور در یک پرتو باریک) مورد استفاده قرار گرفتند. امروزه، یاقوت‌های مصنوعی در ساعت‌سازی، ابزار پزشکی و سایر ابزارهای کاربردی در فناوری استفاده می‌شوند. در این مقاله تیم آکادمی گوهر ایران سعی بر آن دارد تا شما علاقمندان را با این گوهر رنگی زیبا آشنا کند.
یاقوت سرخ
کلمه یاقوت از کلمه لاتین ruber به معنای قرمز گرفته شده است. همانطور که گفتیم یاقوت‌ها از انواع کوراندوم هستند. کوراندوم خالص هیچ رنگی ندارد و رنگ یاقوت طبیعی قرمز از مقادیر کمی از عنصر کروم (Cr) ناشی می‌شود. بیشتر یاقوت‌ها از میانمار، معروف به برمه، و موزامبیک به دست می‌آیند و از آنجایی که میانمار دارای پیشنه دیرینه و شناخته شده‌ای در زمینه یاقوت سرخ دارد، یاقوت‌های برمه‌ای به عنوان یاقوت‌های استاندارد در نظر گرفته می‌شوند. یاقوت‌های موزامبیک ظاهر متفاوتی دارند و تا حدودی تیره‌تر و شفاف‌تر به نظر می‌رسند. هنگام انتخاب یک یاقوت، باید به مواردی همچون رنگ، پاکی، تراش و وزن گوهر بر حسب قیراط توجه داشته باشید که در ادامه به توضیح هر کدام به اختصار می‌پردازیم.
رنگ
رنگ یاقوت، قطعا اولین ویژگی این گوهر برای ارزیابی آن است. مرغوب‌ترین یاقوت‌ها دارای رنگ قرمز خالص تا قرمز کمی ارغوانی هستند. رنگ یاقوتی یک رنگ نیست، بلکه یک طیف از رنگ است. از قرمز مایل به صورتی، به قرمز ارغوانی، قرمز مایل به نارنجی و همچنین قرمز یاقوتی ممکن است تغییر می‌کند.
تراش
تراش یاقوت می‌تواند ظاهر و ارزش آن را بسیار تحت تاثیر قرار دهد. تراش دقیق با به حداکثر رساندن رنگ یاقوت، زیبایی کلی این گوهر سنگ را افزایش می‌دهد. رایج‌ترین برش‌ها برای یاقوت بیضی و کوشن است، اما اشکال دیگری مانند گرد، بیضی، گلابی، مارکیز، تریلیون و قلب نیز در آن‌ها دیده می‌شود.
پاکی
مانند تمام گوهر سنگ‌های قیمتی، یاقوت‌ها نیز ممکن است دارای ناخالصیهای داخلی یا سطحی باشند که در طول شکل گیری آن‌ها ایجاد می‌شوند. ناخالصی‌ها ممکن است ارزش یاقوت را کاهش دهند، اما منشا طبیعی سنگ را نیز تایید می‌کنند. باید بدانید که یک یاقوت طبیعی و بی‌نقص بسیار کمیاب و ارزشمند است. ناپاکی بر قیمت یاقوت‌ها بر اساس نوع، مکان، تعداد و اندازه آن تأثیر می‌گذارد.
وزن بر حسب قیراط
وزن یاقوت یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت آن است. یاقوت‌ها در اندازه‌های مختلفی وجود دارند. یاقوت‌های بزرگ و باکیفیت می‌توانند ارزشمندتر از الماس‌های هم اندازه باشند. سنگ‌های یاقوت بالای یک قیراط معمولاً بسیار نادر هستند، (یاقوت سرخ معمولاً بیش از یک قیراط رشد نمی کند.) چراکه که عنصری که باعث رنگ قرمز در یاقوت می‌شود، (کروم) نسبتا کمیاب است.
برای آشنایی بیشتر با گوهرهای رنگی دوره‌ی گوهرشناسی کاربردی سنگ‌های رنگی آکادمی گوهر ایران را از دست ندهید.
